Bigos Myśliwski
Bigos, często nazywany "myśliwskim", to jedna z najbardziej charakterystycznych potraw polskiej kuchni. Ten aromatyczny i sycący gulasz z kapusty kiszonej, świeżej kapusty, różnych rodzajów mięs i grzybów leśnych to prawdziwa królowa polskiego stołu. Tradycyjnie przygotowywany na polowaniach i podczas świąt, bigos smakuje najlepiej, gdy jest odgrzewany przez kilka dni, co pozwala na pełne wymieszanie się smaków.
Składniki
- 1 kg kapusty kiszonej
- 500 g świeżej kapusty
- 500 g łopatki wieprzowej
- 300 g wołowiny (np. antrykot)
- 300 g kiełbasy myśliwskiej
- 200 g boczku wędzonego
- 50 g suszonych grzybów leśnych (najlepiej borowików)
- 2 duże cebule
- 3 ząbki czosnku
- 2 łyżki koncentratu pomidorowego
- 150 ml czerwonego wytrawnego wina (opcjonalnie)
- 6-8 śliwek suszonych
- 2 jabłka kwaskowate (np. antonówki)
- 3 liście laurowe
- 4 ziarna ziela angielskiego
- 4 ziarna jałowca
- 1 łyżeczka kminku
- 1 łyżeczka majeranku
- 1/2 łyżeczki pieprzu czarnego mielonego
- Sól do smaku
- 3 łyżki oleju lub smalcu do smażenia
Przygotowanie
-
Przygotowanie grzybów
Suszone grzyby zalej wrzącą wodą i odstaw na około 30 minut do namoczenia. Następnie odcedź, zachowując wodę z moczenia. Grzyby posiekaj na mniejsze kawałki.
-
Przygotowanie kapusty
Jeśli kapusta kiszona jest bardzo kwaśna, możesz ją przepłukać zimną wodą. Odciśnij nadmiar wody i posiekaj. Świeżą kapustę poszatkuj drobno.
-
Gotowanie kapusty
W dużym garnku zagotuj wodę, dodaj kapustę kiszoną i gotuj na średnim ogniu przez około 30 minut. Po tym czasie dodaj poszatkowaną świeżą kapustę i gotuj przez kolejne 20 minut. Jeśli kapusta będzie zbyt sucha, dodaj trochę wody z moczenia grzybów.
-
Przygotowanie mięsa
Wieprzowinę i wołowinę pokrój w kostkę o wymiarach około 2-3 cm. Boczek pokrój w małe kawałki, a kiełbasę w plastry. Cebulę posiekaj drobno, a czosnek przeciśnij przez praskę.
-
Smażenie mięsa
W dużej patelni rozgrzej olej lub smalec. Najpierw podsmaż boczek, aż będzie chrupiący. Następnie dodaj cebulę i smaż do zeszklenia. Dodaj wieprzowinę i wołowinę, smaż na dużym ogniu do zrumienienia. Na koniec dodaj kiełbasę i czosnek, smaż jeszcze przez 2 minuty.
-
Łączenie składników
Przełóż mięso do garnka z kapustą. Dodaj namoczone grzyby wraz z przesączoną wodą z moczenia (uważaj, aby nie dodać osadu z dna). Dodaj liście laurowe, ziele angielskie, jałowiec, kminek, majeranek oraz pieprz.
-
Dodanie pozostałych składników
Jabłka obierz i zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Śliwki suszone pokrój na mniejsze kawałki. Dodaj jabłka, śliwki i koncentrat pomidorowy do garnka. Jeśli używasz wina, również je dodaj. Wymieszaj wszystko dokładnie.
-
Duszenie bigosu
Gotuj bigos na bardzo małym ogniu przez minimum 2 godziny, co jakiś czas mieszając. Im dłużej będziesz go gotować, tym lepszy będzie miał smak. Najlepiej przygotować bigos dzień wcześniej, a następnie odgrzać przed podaniem, co pozwoli na lepsze wymieszanie się smaków.
-
Doprawienie
Pod koniec gotowania dopraw bigos solą do smaku. Pamiętaj, że kapusta kiszona jest już słona, więc próbuj przed dodaniem soli.
Porady
- Bigos smakuje najlepiej po kilkukrotnym odgrzaniu. Wiele osób twierdzi, że idealny bigos to taki, który był podgrzewany przynajmniej 3 razy.
- Możesz dodać więcej różnych rodzajów mięsa, takich jak dziczyzna, jagnięcina czy drób, co wzbogaci smak bigosu.
- Jeśli bigos jest zbyt kwaśny, możesz dodać trochę miodu dla zrównoważenia smaku.
- Bigos doskonale się mrozi, więc możesz przygotować większą porcję i zamrozić część na później.
- Tradycyjnie bigos podaje się z chlebem żytnim lub ziemniakami, choć sam w sobie stanowi pełne danie.
Historia i ciekawostki
Bigos, nazywany także "królewskim daniem", ma bogatą historię sięgającą XVII wieku. Początkowo było to danie przygotowywane głównie na polowaniach, stąd przydomek "myśliwski". Szlachta zabierała ze sobą zapasy kapusty, mięsa i przypraw, a podczas postoju w lesie przygotowywała sycący posiłek, często wzbogacony o świeżo upolowaną zwierzynę.
Nazwa "bigos" prawdopodobnie pochodzi od niemieckiego słowa "beiguss", oznaczającego sos lub zalewę. Z czasem bigos stał się jednym z najważniejszych dań kuchni polskiej, a jego receptura była przekazywana z pokolenia na pokolenie.
Adam Mickiewicz uwiecznił bigos w "Panu Tadeuszu", pisząc: "W kociołkach bigos grzano; w słowach wydać trudno bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną".
Obecnie istnieje wiele regionalnych wariantów bigosu, różniących się proporcjami składników i dodatkami. Niektóre rejony Polski dodają więcej grzybów, inne więcej śliwek czy innych owoców, tworząc lokalne specjalności.